Նկարում կա 3 կապույտ քար, 1կարմիր քար և 5 կանաչ քար:

Հաշվենք գունավոր քարերի ընդհանուր թիվը:

Գումարը հաշվենք երկու եղանակով:

1-ին եղանակ:

3 կապույտ քարերին գումարենք 1կարմիր քարը և ստացված գումարին ավելացնենք 5 կանաչ քարերը:

Ստանում ենք՝

(3+1)+5=4+5=9

2-րդ եղանակ:

  1կարմիր քարին գումարենք 5կանաչ քարերը և 3 կապույտ քարերին ավելացնենք ստացված գումարը:

Ստանում ենք՝

3+(1+5)=3+6=9

Տեսնում ենք, որ երկու եղանակներով հաշվելիս ստացվում է քարերի նույն քանակը՝ 9

Եզրակացություն՝ 

(3+1)+5=3+(1+5)

Այս կանոնը ճիշտ է նաև ընդհանուր դեպքում:

Երկու թվերի գումարին երրորդ թիվը գումարելիս կարելի է առաջին թվին գումարել երկրորդ և երրորդ թվերի գումարը:

Այս կանոնը կոչվում է գումարման զուգորդական հատկություն:

         Օրինակներ՝

600+830+70=600+(830+70)=600+900=1500

110+700+300+30=110+(700+300)+30=110+1000+30=1140

5340+60+494+6=(5340+60)+(494+6)=5400+500=5900

Առաջադրանքներ.

1. Հաշվիր՝ օգտվելով գումարման զուգորդական հատկությունից:

400+540+60=400+(540+60)=400+600=1000

425+392+8=425+(392+8)=425+400=821

130+700+300+30=(130+30)+(700+300)=160+1000=1000

4550+50+395+5=4550+=4550 (50+395)+5=485

5580+20+496+4=5580+(20+496)+4=

340+800+200+19=

340+50+250=

364+36+280+20=

256+44+750+250=

189+70+30=

139+14+86=

1033+967+255=

333+6667+1992= 

Լրացուցիչ 

1. Մեծ միավորներից մեկը արտահայտիր փոքր միավորով: 

5տ3ց 

30կգ60գ 

6օր14ժ 

30ր40վ

 10մ9սմ

 20կմ70մ

 4սմ3մմ 

6սմ4մմ 

2. Համեմատիր. 

6կմ700մ և 7կմ900մ

 18դմ9սմ և 189սմ

 9տ400կգ և 9տ 600կգ 

39կգ700գ և 38կգ900գ 

5. Գտիր այն 6 հավասար թվերը, որոնց գումարը 1944 է:

ԱՇՈՒՆ  ՕՐ

Կոմիտաս

Սևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։

Գոռաց երկինք, բուք արավ,
Հևաց, հևաց.
Ծերուկ երկիր սուգ արավ։
Ճաքեց հեռուն ամպ,
Երկիր դողաց-բա՛մբ։

Բողբոջ արև շող կապեց,
Դողաց, սողաց,
Արյուն-ամպից քող կապեց։
Վառեց լեռան լանջ,
Լեռան ցավատանջ։

Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։

Կոմիտաս «Աշուն օր»

ԱՇՈՒՆ  ՕՐ

Կոմիտաս

Սևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։

Գոռաց երկինք, բուք արավ,
Հևաց, հևաց.
Ծերուկ երկիր սուգ արավ։
Ճաքեց հեռուն ամպ,
Երկիր դողաց-բա՛մբ։

Բողբոջ արև շող կապեց,
Դողաց, սողաց,
Արյուն-ամպից քող կապեց։
Վառեց լեռան լանջ,
Լեռան ցավատանջ։

Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։

Առաջադրանքներ

1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը և նկարի՛ր քեզ ամենից շատ դուր եկած հատվածը։
2. Բացատրի’ր արտահայտությունները:

վար եկան

շար եկան

մաղ տալ

շաղ տալ

քող կապել

3. Փորձիր քո բառերով պատմել բանաստեղծությունը։
4. Եկավ առավոտ բայց դեռ արևին ամպերը փակել էյն ցուռտ-ցուռտ բոլորը տանը
5. թեյ են խմում կինո են նայում իսկ փոքրերը կակաո և մուլթվիմ են նայում
6. երբ սկսվեց անձրև դա կամաց չեկավ այլ շատ արագ եկավ ոնց ասում են սելաֆ
7. այտպես ել այս հեքիատի մեջ։

4 . Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:

վար-վեր

պաղել-

հեռու-մոտիկ

վառել-վառ

5. Դուրս գրիր բանաստեղծության այն տողերը, որոնց մեջ գույն կա։

Լրացուցիչ աշխատանք

6. Ձայնագրի՛ր բանաստեղծությունը և նկարաշարի օգնությամբ տեսանյութ պատրաստի՛ր:

Первая часть

Сегодня был мой первый день учёбы в четвёртом классе. После уроков я зашёл в первый класс. И вдруг вижу: сидит какая-то девочка. Все ушли домой, а она сидит и чего-то ждёт. — Девочка, почему ты не идёшь домой? Может быть, потеряла что-нибудь? — Нет, я домой не пойду. Меня брат ждёт. Вон он во дворе сидит. Я выглянул во двор. На скамейке сидел маленький мальчик. — Ну и что же? — А то, что я ему обещала сегодня все буквы выучить. — Это невозможно! Буквы учат долго. — У нас папа с мамой уехали далеко, а Серёжа, мой брат, сильно скучает. Он просит бабушку, чтобы она написала им письмо, а у неё нет времени. Я сказала: вот пойду в школу, выучу буквы, и напишем маме и папе письмо.

Is your famliy big or small?- my famlly or big

Is your house big or small? Describe your room.?-my house and room or small

When do you get up in the morning?- i get up in the morning o cloce in 7

Մասնակիցներ՝ 4-րդ դասարանի սովորողներ

Նախագծի իրականացման ժամանակահատվածը՝ հոկտեմբերի 4-6

Նպատակը՝

• սովորողների  մտածողության  զարգացում
• Մեծացնել սերը և հետաքրքրությունը մաթեմատիկայի նկատմամաբ
• գունավոր գնդակների միջով տեսանելի և ավելի հասկանալի դարձնել առաջին հայացքից դժվար  թվացող  խնդիրների լուծման ընթացքը

Ընթացքը՝

Սովորողներին կառաջադրվեն հետևյալ  տիպի խնդիրներ՝

• Պայուսակում կա 4 կանաչ, 6 դեղին և 10 կարմիր մատիտ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ մատիտ պետք է հանել, որպեսզի դրանցից գոնե երկուսը  լինի կարմիր։
• Պայուսակում կա 3 կանաչ, 5 դեղին և 15 կարմիր գնդիկ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գնդիկ պետք է հանել, որպեսզի դրանցից գոնե երեքը  լինի կանաչ։
• Պարկում կա 7 կանաչ, 9 դեղին և 15 կարմիր գնդակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գնդակ  պետք է հանել, որպեսզի դրանցից գոնե մեկը լինի դեղին։
• Պարկում կա 2 կանաչ, 4 դեղին և 7 կարմիր գնդակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գնդակ  պետք է հանել, որպեսզի դրանց մեջ լինենտարբեր գույնի գնդակներ։

4+6+10=20

20-2=18

20-18=2

պատասխան՝էր մատիտ հանեցինք

3+5=8

15+8=23

23-3=20

23-20=3

պատասխան 20 մատիտ հանեցինք

• 7+9=15
• 19-1=18
• 19-18=1

7+4=11

11-4=13

13-7=14

1. Տրված թվերը ներկայացրեք կարգային միավորների գումարի տեսքով․

Օրինակ՝ 1205=1·1000+2·100+5·1 

• 236=2×100+3×10+6×1
• 807=8×100+7×1
• 4502=4x 1000=5x+2×1
• 1561=1×1000+5×1000+6×10+1×1
• 46305=4×100000+6×1000+3+100+5×1
• 75610=7×100000+5×1000+6×1000+1×10
• 400693=4×100000+6×100+9×10+3×1
• 408964=4×100000+8×1000+9X100+6X10+4X1

8․ Կարգային միավորների գումարը գրիր թվի տեսքով։

Օրինակ՝ 5· 100+3·10+2·1=532

• 6· 1000+2·100+4·1=6204
• 8· 1000+6·100+9·10+7·1=86097
• 4· 1000+3·10+6·1=4036
• 7· 10000+3·1000+2·10+5·1=73025
• 4· 10000+3·100+2·10+4·1=40324
• 3· 10000+3·1000+2·1=33002
• 6· 100000+3·100+2·10+5·1=63025

9․Ո՞րն է այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 8 է, հազարավորը՝ 4, իսկ մյուս  բոլոր թվանշանները՝ 9։ 994989

10․Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի միավորը 2 է, հազարավորը՝ 5, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 1։ 15112

11.Գտիր այն թիվը, որի միավորը 6 է, տասնավորը 2 անգամ փոքր է միավորից, հազարավորը 0 է, տասհազարավորը՝ 1, հարյուրավորը՝ 3։ 10336

12․Չորս հազար հինգ հարյուր ութ թիվը թվանշաններով գրելիս, ո՞ր կարգում է կլինի «5» թվանշան: 4508

13․Ո՞րն է այն քառանիշ թիվը, որի տասնավորը 4 է, միավորը՝ 5 , մնացած թվանշանները՝ 9։

9945

14․Ո՞րն է թվի գրության 2-րդ կարգի կարգային միավորը։Տասնավոր

15․Նշվածներից ո՞րը թվի գրության կարգային միավոր չէ։

ա)1

բ)10

գ)10000

դ)200

16․Ո՞րն է թվի գրության 5-րդ կարգի կարգային միավորը։ 10000

Ծառին կան 120 ճնճղուկ 23 – հատը թռան։ Ընդամենը քանի ճնճղուկ մնաց ծառին։

Պատ․՝ —ստանում ենք 103 թիվը։

Ես ունեմ 257 տուն 69 – հատը հանենք ինչ կստանանք։ Պատ․՝ 187

Ընկեր Նարեն ունի 390 նվեր 99 – հատը հանել եմ, քանի նվեր մնաց նրա մոտ։ Պատ․՝ 309

Ես ունեմ 99 999 տետր 600-հատը տվեցի տատիկին ընդամենը քանի տետր մնաց իմ մոտ։

Պատ․՝ 99399 վերջ։

1. Հնչյունների տեղերը փոխելով` նոր բառե’ր  կազմիր:

Երգ – գեր
զոր – զրո
ձոր –որձ
աղտ –տաղ, տղա
գես – սեգ
ծլել – լծել

Դրամ – մարդ
ծառա – առած
կարապ – կապար
ափսոս– սոսափ

հարս – սրահ
կաղին – կաղնի

• Հաշվի՛ր, թե յուրաքանչյուր բառում քանի հնչյուն և տառ կա: Օրինակ՝ սրբիչ – 6 հնչյուն, 5 տառ:

Աշուն – 4 հնչյուն,4տառ
ոսկի – 5 հնչյուն ,4տառ
երկինք- 7 հնչյուն , 6 տառ
երկիր -6 հնչյուն, 5 տառ
սանր –5 հնչյուն, 4 տառ
ձմեռ –  5 հնչյուն, 4տառ
սև – 3 հնչյուն, 2 տառ
գույն -4 հնչյուն, 4տառ
աստղ – 5 հնչյուն, 4 տառ
գեղեցիկ – 7  հնչյուն  7  տառ
երազ –5 հնչյոին  4  տառ
եղևնի  – 7 հնչյոին 4 տառ
տերև -5 նչյուն 4 տառ

քաղաք –5 հնչյուն  5 տառ

 ոզնի – 5 հնչյուն 4 տառ
երեխա – 6 հնչյուն 5 տառ
թռչուն – 6 հնչյուն  5  տառ
գարուն  –5 հնչյուն 5տառ
դպրոց – 5 հնչյուն 4 տառ
գիրք –4 հնչյուն 4 տառ

Նիկը և Փիթրը իրար եղբայրներ են ոչ նրանք լավ ընկերներն են: — Nik ynd Patre bradrs

no Pitr and Nik gout frend . Կամիլան և Ալիսան գնում են տուն։— Kamilan ynd Alisa goo too hom.

Համեմատում

Երկու թիվ համեմատելիս նախ պետք է հաշվել թվերի նիշերի քանակները: 

Երկու թվերից մեծ է այն թիվը, որի նիշերի քանակը շատ է:

Օրինակ՝  12545>9687

Եթե երկու թվերն ունեն հավասար թվով նիշեր, ապա դրանք համեմատելիս պետք է համեմատել նրանց կարգային թվանշանները՝ ձախից աջ:

– Նախ համեմատել թվերի ամենամեծ (ամենաձախ) կարգում գրված թվանշանները՝

մեծ է այն թիվը, որի ամենամեծ կարգում գրված թվանշանը մեծ է:

Օրինակ՝  32415>29867, քանի որ 3>2

– Եթե թվերի ավագ կարգում գրված թվանշանները հավասար են, ապա պետք է համեմատել հաջորդ ամենամեծ (երկրորդը ձախից) կարգում գրված թվանշանները՝

մեծ է այն թիվը, որի այդ կարգում գրված թվանշանը մեծ է:

Օրինակ՝ 

36415>34867, քանի որ 3=3 և 6>4

– Եթե թվերի երկու ավագ կարգերում գրված թվանշանները հավասար են, ապա պետք է համեմատել հաջորդ ամենամեծ (երրորդը ձախից) կարգում գրված թվանշանները՝

մեծ է այն թիվը, որի այդ կարգում գրված թվանշանը մեծ է:

Օրինակ՝ 36415<36867, քանի որ 3=3, 6=6 և 4<8

Եթե յուրաքանչյուր քայլում թվերի ավագ կարգում գրված թվանշանները հավասար են, ապա այս գործընթացը շարունակում ենք մինչև միավորը:

Եթե թվերի բոլոր թվանշանները հավասար են, ապա այդ թվերը հավասար են:

Օրինակ

ա) 545<1687, քանի որ ձախից եռանիշ թիվ է, իսկ աջից՝ քառանիշ:

 բ) 7545>5687, քանի որ ձախ թվի ավագ նիշը ավելի մեծ է՝ 7>5

 գ) 3542>3539, քանի որ 3=3, 5=5 և 4>3 

դ) 56734>56732, քանի որ բոլոր թվանշանները հավասար են, բացի միավորներից՝ 4>2

Առաջադրանքներ

1. Համեմատի՛ր. <>=

345  <  4789

2203405  >  225670 

26789   < 26799

15247 <  15274

123    =    123

12374 > 9389

9999  >  1111

59688  >  39687

598678   <  599689

2. Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս ճշմարիտ հավասարություն:

219<2495

66734>6245

817689>8676949

4506789<476989

3. 23890, 4567, 45, 890584, 456, 3 թվերը դասավորել աճման կարգով:
4. 3,45,456,4567,23890,890584:
5. 3689, 452, 3698, 12, 6 569993 թվերը դասավորել նվազման կարգով:
6. 569993,36982,3689,156,12,6

Լրացուցիչ աշխատանք

1. Հայկը ձմերուկի համար վճարել է 1400 դրամ, իսկ սեխի համար` 2 անգամ պակաս: Հայկը որքա՞ն է վճարել այդ գնումների համար:

1400:2=

1. Լուսինեն գնդակի համար վճարել է 1000 դրամ, իսկ պարանի համար 2 անգամ պակաս: Լուսինեն որքա՞ն է վճարել այդ գնումների համար:
2. Անին 6 տարեկան է: Մայրիկը 5 անգամ մեծ է Անիից: Քանի՞ տարով է մայրիկը մեծ Անիից:
3. Արմենը 8 տարեկան է: Տատիկը 7 անգամ մեծ է Արմենից: Քանի՞ տարով է տատիկը մեծ Արմենից:
4. Պահեստապետը պահեստում եղած 840 կգ շաքարավազից 2- ական կիլոգրամ լցրեց 180 տոպրակների մեջ և ուղղարկեց խանութ։ Որքա՞ն շաքարավազ մնաց պահեստում։
5. Վարպետը 300լ խաղողի հյութից լցրեց 2 լ տարողությամբ 75 շիշ։ Մնացած հյութը նա լցրեց 3 լիտրանոց շշերի մեջ։ Քանի՞ 3 լիտրանոց շիշ օգտագործեց նա։