Մեղուն մեկ անգամ հարցրեց իր տիրոջը:
— Քո կենդանիներից ո՞րն է ամենից օգտակարը:
— Գիտեմ, դու երևի կարծում ես, թե ամենից օգտակարը դու ես, բայց սխալվում ես, —
պատասխանեց տերը:
— Ինչպե՞ս, տեր, ո՞րն է այն կենդանին, որ ինձանից ավելի օգտակար է:
— Ոչխարը:
— Այդ հաշիվ չէ, տեր. ոչխարը իմ հասակակից չէ: Նա մի ահագին կենդանի է, իսկ ես մի
միջատ եմ: Դու պետք է ինձ իմ ընկերների հետ համեմատես:
— Շատ բարի. շերամը քեզ պես փոքր է, բայց քեզանից շատ օգուտ է տալիս:
— Շերամը ո՞րն է:
— Շերամն այն իմաստուն որդն է, որ մեզ համար աննման քնքուշ մետաքս է շինում:
— Հա˜ , իմացա, այդ այն շատակեր ճիճուն չէ՞, որին անդադար կերակրում եք թթան
տերևներով:
— Նա ինքն է:
— Բայց գիտե՞ս, տեր, նրա չափ որ մեզ էլ կերակրեք, մենք մեղրի տեղ ոսկի կշինենք ձեզ
համար: Դուք ոչ մի կենդանի չունեք, որ իր կերակուրը մեզ նման ինքը լինի շինելիս և
ուրիշներին էլ բաժին լինի տալիս: Այնպես չէ՞, պարոնս:
— Այո, այդ կողմից դու ուղիղ ես . մենք դեպի ձեզ շատ ապերախտ ենք, որովհետև
բոլորովին անխնամ ենք թողնում ձեզ…
Մեղուն ուրախացավ տիրոջ պատասխանիցը և թռավ նստեց վարդենու վրա:

Առաջադրանքներ

1. Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր գրությամբ և արտասանությամբ տարբերվող բառերը։

Օրինակ՝ օգտակար լսում ենք՝ ք հնչյունը, բայց գրում ենք՝ գ-ով։

Վարդենի գրվում է վրթենի կարդացվւմ:

2. Դո՛ւրս գրիր եզակի թվով գործածված գոյականները և դարձրո՛ւ հոգնակի։

Օրինակ՝ մեղու-մեղուներ Ոչխար -ոչխարներ, շերամ-շերամներ:

3. Տեքստից դո՛ւրս գրիր գործողություն ցույց տվող բառեր։

Պատասխանեց, տերը, ինչպես:

Օրինակ՝ հարցնել, կարծել։

4. Պատմվածքում ո՞ր ածականով են բնութագրվում հետևյալ բառերը։

կենդանի-բրդոտ

շերամ-մեծ

մետաքս-շերամի որդի

ճիճու-որդ

5. Առանձնացրո՛ւ այն բառերը, որոնք կարող ես բացատրել առանց բառարանի օգնության։

6. Տրված ածանցավոր բառերը բաժանիր բաղադրիչների՝ առանձնացնելով արմատներն ու ածանցները։

Օրինակ՝ աննման-ան-նման

անդադար, ապերախտ, անխնամ, վարդենի

7. Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր մեկական՝ պատմողական, հարցական և բացականչական նախադասություններ։

8. Կազմի՛ր նախադասություններ՝ գործածելով տրված բառերը։

Մարդ, մեղու, կենդանի, շերամ, վարդենի։

9. Ո՞րն է այս պատմավքծի խորհուրդը։ Գրի՛ր մի քանի նախադասությամբ։

Լրացուցիչ առաջադրանք

Համացանցից կամ այլ տեղեկատվական աղբյուրներից օգտվելով՝ մեղվի մասին հետաքրքիր տեղեկություններ գտի՛ր։

Easter is one of the most favourite holidays in Armenia. People celebrate it at the end of March or in April. It is a Christian holiday . On this day people greet each other by saying “Christ is risen!” and the answer is “Truly, he is risen!” Armenians prepare for Easter 40 days before it. They make malts (ածիկ).. On this day Armenians go to church and then come home, sit at the tables and the whole family celebrates Easter. The Easter meal is fish, dyed eggs and red wine. Children play Easter games. They begin to fight with their eggs and have fun in it.

Ինչպես գիտենք, սովորական կոտորակը ստացվում է, երբ ամբողջը բաժանում ենք հավասար մասերի և վերցնում ենք մի քանի մասը:   

Օրինակ՝ 5/7- րդ կոտորակը ցույց է տալիս, որ ամբողջը բաժանել են յոթ հավասար մասերի և վերցրել են դրանցից հինգը:

Հայտարարը ցույց է տալիս, թե քանի՞ մասի են բաժանել ամբողջը, իսկ համարիչը՝ թե դրանցից քանի՞սն են վերցրել:

Բնականաբար, ամենաշատը կարելի է վերցնել բոլոր եղած մասերը, այդ դեպքում կոտորակի համարիչն ու հայտարարը իրար հավասար են, և մենք ստանում ենք ամբողջը, օրինակ՝ 

11/11=1

Այն անբնական դեպքը, երբ կոտորակի համարիչը ավելի մեծ է հայտարարից, օրինակ՝ 6/5անվանում են անկանոն կոտորակ:  

Կոտորակը, որի համարիչը փոքր է հայտարարից, կոչվում է կանոնավոր կոտորակ:

Կոտորակը, որի համարիչը մեծ է հայտարարից կամ հավասար է նրան, կոչվում է անկանոն կոտորակ:

2/5<1,  8/5>1,  5/5=1

Ուշադրություն

Կանոնավոր կոտորակը փոքր է մեկից, անկանոնը մեծ է մեկից:

Առաջադրանքներ դասարանում

1․ Իրարից   առանձնացրեք կանոնավոր և անկանոն կոտորակները

 789/855, 27/35, 9/5, 16/15, 117/25,7/14, 7/18, 7/3, 171/95

կանոնավոր կոտորակ 789\855

անկանոնավոր կոտորակ

2․ Աստղանիշը փոխարինիր թվով, որպեսզի ստացվի՝ 

կանոնավոր կոտորակ

*/9          *7/34            1*6/215              127/1*8

անկանոն  կոտորակ

**/19     **7/314   1**6/215    127/1*8

3․ Համեմատեք կոտորակները

7/34 և 8/3

27/4 և 82/94

9/34 և 8/7

4․ Արտահայտիր նշված միավորներով՝

8/5դմ= սմ

4/10մ= սմ

6/10սմ= մմ

4/25  կգ=գ

4/8ժ= ր

Խնդիր1․

Մայրիկը իր պատրաստած գաթայի 1/5-րդ մասը տվեց Արմենին, 2/5-րդ մասը՝ Դավիթին, իսկ  մնացած մասը՝ Սերգեյին։ Ո՞ւմ բաժինն էր ամենաշատը։

Խնդիր2․

Ավտոմեքենան պետք է անցներ 150 կմ ճանապարհ։ Նա մինչև կեսօր անցավ ճանապարհի 3/5 -րդ մասը։ Որքա՞ն ճանապարհ նրան մնաց անցնելու։

Խնդիր3․

Ամբողջ ճանապարհի 3/4-րդ մասը անցնելուց հետո ո՞ր մասը կմնա անցնելու։                                                                                   

Խնդիր4․

Գիրքն ունի 280 էջ։ Գայանեն կարդաց գրքի 3/5-ը։ Քանի՞ էջ մնաց կարդալու։

Ծիծեռնակը բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Մեկ անգամ էր նա բույն շինել
Եվ շատ անգամ կարկատել,
Բայց այս անգամ վերադարձին
Բույնն ավերակ էր գտել:
Այժմ նորից բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:
Նա հիշում էր անցած տարին
Իր սնուցած ձագերին,
Որոնց ճամփին հափշտակեց
Արյունարբու թշնամին:
Բայց նա կրկին բույն էր շինում,
Ե՛վ շինում էր , և՛ երգում,
Ամեն մի շյուղ կպցնելիս՝
Առաջվա բույնն էր հիշում:

Առաջադրանքներ

1. Կարդա՛ բանաստեղծությունը` դուրս գրելով ու բացատրելով անծանոթ բառերը:հապշտակել-պինդ բառնել իսնչ-որ բան, շյուղ-դալար ճյուղ, շիղ:
   
2. Ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:
   Շինել-պատրաստել
   Շյուղ-բարակ ճյուղ
3. Բանաստեղծության համար նոր վերնագիր հորինի՛ր։
   Ծիեռնակը շինելուց։
   
4. Ո՞վ է այս բանաստեղծության հերոսը։
   Այս բանաստեղծության հերոսը ծիծեռնակն։
   
5. Նկարագրի՛ր ծիծեռնակին:
   Ծիծեռնակը փոքրիկ, գեղեցիկ թռչուն է, ունի մկրատաձև պոչիկ ո ւսպիտակ փորիկ։
   
   
6. Մանրամասն բնութագրիր ծիծեռնակին` օգտվելով բանաստեղծության բնութագրումներից: Ծիծեռնակը բարեսիրտ էր հոքատար։
   
7. Առանձնացրո’ւ քեզ ամենից դուր եկած հատվածը և վերլուծի’ր:
   
   Ծիեծեռնակը բույն էր շինում և շինում էր և երգում ամեն մի շյուղ կպցնելիս առաջվա բույն էր հիշում բայց այս անքամ վերադարձին բույն ավերակե վերադարձել բայց նա նորից շինում էր և երգում նա հիշում էր անցած տարին իր սնունցած ձաքերին որոնց ճանփին հապշտակեց այրունաբուն թշնամին։
   բայց նա կիրկին բույն էր շինում և շինում էր և երգում ամեն մի շյուղ կպցնելիս առաջվա բույն էր հիշում։
   Ես ընտրել եմ այս ամբողջ բանաստեղծությունը որովհետև նա ինձ շատ դուր եկավ։
   
   
8. Արձակ շարադրի’ր բանաստեղծությունը և վերլուծի’ր:
   Կար մի ծիծեռնակ , որը ամեն տարի գարնանը գալիս է և տեսնում է, որ
   
9. Ինչո՞ւ է բանաստեղծությունը այսպես վերնագրված:
   
10. Ի՞նչ գիտես ծիծեռնակների մասին: Պատմի՛ր:
    
11. Տեղեկատվական աղբյուրներից նյութեր հավաքիր ծիծեռնակների մասին:
    
12. Բանաստեղծության ծիծեռնակին  համեմատի՛ր Հ.
    
    Թումանյանի «Մայրը» պատմվածքի ծիծեռնակի հետ: Նշի’ր ընդհանրությունները և հիմնավորի՛ր պատասխաններդ:

Լիլիթն ու Գևորգը ունեն նույն չափի մեկական պիցա:

Լիլիթի պիցան բաժանված է 10 հավասար մասերի, իսկ Գևորգի պիցան՝ 6 մասերի:

    Լիլիթի պիցան                           Գևորգի պիցան 

Լիլիթն ու Գևորգը կերան 3-ական կտոր:  Լիլիթը կերավ իր պիցայի 10 մասերից 3-ը,այսինքն՝ պիցայի 3/10-րդ մասը:

Գևորգը կերավ իր պիցայի 6 մասերից 3-ը, այսինքն՝ պիցայի 3/6-րդ մասը:

Լիլիթի կերածը                           Գևորգի կերածը 

Տեսնում ենք, որ Լիլիթի կերածը պիցայի կեսից քիչ է, իսկ Գևորգի կերածը պիցայի կեսն է:

Ուրեմն, Լիլիթը կերել է ավելի քիչ պիցա, քան՝ Գևորգը: 

Հետևաբար, 3/10<3/6:

Այս կոտորակների համարիչները հավասար են, և մեծ է այն կոտորակը, որի հայտարարը ավելի փոքր է: Սա ընդհանուր կանոն է:

Հավասար համարիչ ունեցող կոտորակներից մեծ է այն, որի հայտարարը ավելի փոքր է:

Օրինակ՝ 

3 /2 > 3/ 4 

2 /7 = 2/ 7 

6 /8 < 6/ 7 

Առաջադրանքներ

1․  Համեմատիր՝

 2 /7 > 2/ 8

7/ 6 = 7/ 6 

79 /25 < 79 /20 

7 /126 > 7 /129 

19/ 18 > 19 /118 

2․ Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով․

20 /3, 20 /5, 20 /5 , 20 /12 , 20 /8 ,20 /16, 20/ 19 , 20 /16 ,20 /11 20 / 20 /1111

Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով

42/ 99 , 42/ 58 , 42/ 29 , 42/ 59 , 42 /2 , 42 /8 , 42/ 81 , 42 /411 , 42 /11 , 42 /8 124 3․Հաշվիր 16 մ-ի 2/8, 2/4, 2/16 մասերը։ Արդյունքները դասավորիր աճման կարգով։ 

4․ Լրացրու բաց թողնված բառը(բառերը)։

 Եթե կոտորակի համարիչը փոքր է հայտարարից, ապա այդպիսի կոտորակն անվանում են —համրիչ————–կոտորակ։ 

 Լրացրու բաց թողնված բառը(բառերը)։ 

Եթե կոտորակի համարիչը մծ հայտարարից կամ հավասար է հայտարարին, ապա այդպիսի կոտորակն անվանում են —կատարյալ————- կոտորակ։

5․ Ուղղանկյան լայնությունը կազմում է նրա երկարության 3 4 մասը։ Հաշվեք ուղղանկյան պարագիծը, եթե նրա երկարությունը 160 մ է։ 560

6․ Ուղղանկյան լայնությունը կազմում է նրա երկարության 5 6 մասը։ Հաշվեք ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա երկարությունը 240 սմ է։ 273600

Շոկոլադի սալիկը բաղկացած է 28 հավասար մասերից:  

Արմինեն կերավ 28 մասերից 3-ը, այսինքն՝ սալիկի 3/28-րդ մասը:

Հայկը կերավ 28 մասերից 5-ը, այսինքն՝ սալիկի 5/28-րդ մասը:

Պարզ է, որ Հայկը ավելի շատ շոկոլադ կերավ, քան Արմինեն` 5>3:  

Հետևաբար, 5/28>3/28:

Այս կոտորակների հայտարարները հավասար են, և մեծ է այն կոտորակը, որի համարիչը ավելի մեծ է: Սա ընդհանուր կանոն է:

Հավասար հայտարար ունեցող կոտորակներից մեծ է այն կոտորակը, որի համարիչը ավելի մեծ է:   

Առաջադրանքներ դասարանում

• Համեմատիր՝

13/8 և 15/8

2/8 և 5/8

7/6 և 5/6

79/20 և 79/20

7/126 և 5/126

7/18 և 17/18

• Կոտորակները դասավորեք աճման կարգով

1/18 2/18 7/18 9/18 14/18 17/18 18/18 37/18 67/18 119/18

• Կոտորակները դասավորեք նվազման կարգով

519/28 97/28 37/28 21/28 19/28 14/28 10/28 8/28 7/28 1/28

• Համեմատիր՝

1/7մ և 2/7մ

5/8դմ և5/8դմ

2/6մմ և 5/6մմ

6/12կգ և 7/12կգ

2/4դմ և 3/4դմ

8/20 և 5/20

• Համեմատեք կոտորակները

17/4 և 3/12

7/4 և 52/104

6/54 և 18/5

• Խնդիր

Ուղղանկյան լայնությունը կազմում է նրա երկարության 2/5 մասը։ Հաշվեք ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա երկարությունը 120 մ է։

Աստղանիշը փոխարինիր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս

կանոնավոր կոտորակ

*/39    *7/54    1*8/115    127/1*5

անկանոն  կոտորակ

1*6/119    **8/3*4    *6/15   187/1*8

Գոյական

Կարդա՛ և իմացի՛ր:

Առարկա ցույց տվող բառերը կոչվում են գոյական:

Գոյականները  ցույց են տալիս անձ կամ իր:

Առարկա ասելով հասկանում ենք՝

1.իրեր, oրինակ՝  պատ, աթոռ, ծաղիկ,

  2. կենդանիներ, oրինակ՝արջ, կրիա,

  3.երևույթներ (ընդ որում, երևույթ ցույց տվող բառերը ոչ շոշափելի առարկաներն են),  oրինակ՝ երազանք, ամպրոպ և այլն,

  4.անձինք, oրինակ՝ մարդ, աղջիկ, այդ թվում՝

• անձնանուններ, oրինակ՝Հովհաննես Թումանյան,
• մասնագիտություն, զբաղմունք՝ oրինակ՝դերասան, որսորդ, դարբին, տնտեսուհի:

Գոյականները պատասխանում են ի՞նչ, ինչե՞ր, ո՞վ, ովքե՞ր հարցերին:

Անձ ցույց տվող գոյականները վերաբերում են միայն մարդկանց և պատասխանում են ո՞վ, ովքե՞ր հարցերին: Օրինակ՝ տղա, Դավիթ, հայ, թոռնիկ, ընկեր, հայրիկ, Մհեր, բռնցքամարտիկ, վարորդ, որսորդ, ֆուտբոլասեր:

Իր ցույց տվող գոյականները պատասխանում են ի՞նչ, ինչե՞ր հարցերին:

Իր ցույց տվող գոյականներին են պատկանում նաև այնպիսի բառեր, որոնց ցույց տված առարկաները հնարավոր չէ շոշափել, այլ կարելի է միայն զգալ: Օրինակ՝ ընկերներ և ընկերություն բառերը գոյականներ են: Նույնպիսի գոյականներ են մանկություն, ուսում, համբերություն, բախտ, մայրություն, հիացմունք և շատ ուրիշ բառեր:

Ություն, ում ածանցով բառերը գոյականներ են:

Առաջադրանքներ:

1. Խմբավորի՛ր:

Գունդ, գնդապետ, եգիպտացի, եգիպտացորեն, թիզ, թզուկ, կառք, կառապան, վաճառական, վաճառասեղան, ուղի, ուղևոր,հնդիկ, հնդկահավ, վերելք, վիրաբույժ, դերձակ, հացահատիկ, հացթուխ, խոհարար, խոհանոց, լուր, լրագիր, լրագրող, հետք, հետախույզ, օձ, օձիք:

Անձ ցույց տվող գոյականներ	Իր ցույց տվող գոյականներ
Գնդապետ	գունդ
Եգիպտացի	եգիպտացորեն
թզուկ	թիզ
վաճառական	վաճառասեղան
ուղևոր	ուղի
հնդիկ	վերելք
հնդկահավ հետախույզ	օձիք

2. Տրված բառերից առանձնացրո՛ւ գոյականները:

տղա, սեղան, գեղեցիկ, բարի, կատակել, աղջիկ, արքայազն, չարաճճի, նկարել, նկար, մատիտ, սակայն, ուրախություն, անձրև, մայրիկ

 Ինչպե՞ս կասես մեկ բառով: Որոշի՛ր, թե կազմածդ գոյականներից յուրաքանչյուրը ցույց է տալիս ի՞ր, թե՞ անձ:

Փոքր նավ –նավակ

Ռազմական նավ –ռազմանավ

Նավի հրամանատար –նավապետ

Մարդ, որը վարում է նավը –նավավար

Նավ, որը լողում է ջրի խորքերում –սուզանավ

Նավի վրա ծառայող մարդիկ –նավաստիներ

Նավերի հանգստավայր –նավահանգիստ

4. Յուրաքանչյուր բառից կազմի՛ր երկուական գոյական, որոնցից մեկը ցույց տա իր, մյուսը՝ անձ: Օրինակ՝ քար – քարհանք — քարտաշ

Օդ, տոմս, ժամ, փոստ, լող, քաղաք:

Օդանավ, օաչու, տոմս արկղ, տմսավաճառ, ժամացույց, ժամագործ, փոստատար, փոստատար, լողորդ, լողավազան, քաղաքապետարան,քաղաքապետ։

5. «Մանկիկ, մայր, մանկություն, զավակ, որդի, գագաթ, առյուծ»բառերը գրիր համապատասխան շարքերում:

Ո՞վ-մանկինկ, մայր, զավակ, որդի, առյուծ։
Ի՞նչ-մանկություն,գագաթ։

6. Խմբավորի՛ր իմաստով մոտ բառերը՝ հոմանիշները:

սարսափ	հարձակում
ավարտ	վերջ
գրոհ	հարձակում
տանջանք	տառապանք
հոտ	ահ
որոշում	վճիռ
բողոք	գանգատ
ցավ	կսկիծ
հռչակ	համբավ

7. Խմբավորի՛ր շոշափելի և ոչ շոշափելի առարկաներ ցույց տվող գոյականները:

Երազ, երշիկ, հույս, հյուս, կասկած, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, հաց, կարոտ, քար, արձագանք, թմբուկ, բնավորություն:

Շոշափելի գոյականներ	Ոչ շոշափելի գոյականներ

8. Խմբավորի՛ր հականիշները:

սկիզբ	օգուտ
հարգանք	ներում
վնաս	խավար
հաղթահարել	վերջ
լույս	պարտություն
պատիժ	արհամարհանք

 Կարդա՛ և իմացի՛ր:

Հատուկ և հասարակ անուններ

Հատուկ անունները տրվում են միևնույն տեսակի առարկաները մեկը մյուսից տարբերելու համար: Հատուկ անուններ ունեն նաև գործարաններն ու հիմնարկները, գրական երկերը, թերթերն ու ամսագրերը:

Հատուկ անունները գրվում են մեծատառով՝ Եվրոպա, Աֆրիկա, Գերմանիա, Լոնդոն, Նեղոս և այլն:

Երկու և ավելի բառերից կազմված հատուկ անունները ճիշտ գրելու համար պետք է հիշել.

Առաջին բառը միշտ գրվում է մեծատառով՝ Սևանա լիճ, Արարատյան դաշտավայր, Կարմիր ծով, Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս:

Մարդկանց տրվող հատուկ անուններում բոլոր բառերը գրվում են մեծատառով՝ Մեսրոպ Մաշտոց, Մխիթար Սեբաստացի և այլն:

Պետություններին տրվող հատուկ անուններում բոլոր բառերը գրվում են մեծատոռվ՝ Հայաստանի Հանրապետություն, Մեծ Բրիտանիայի Միացյալ Թագավորություն և այլն:

Առաջադրանքներ

9. Շարքից առանձնացրու հատուկ գոյականները:

մարդ, Վարդուհի, Արագած, սեղան, սար, Երևան, մայրիկ, թագավոր, թագավորություն, Հովհաննես Թումանյան:

11. Գրիր 5 հատուկ, 5 հասարակ գոյական։
12. Գրիր անձ և իր ցույց տվող 10-ական գոյական։

 13. Խմբավորի՛ր հատուկ անուններն ըստ օրինակի:

Օշական, Գառնի, Բյուրական — գյուղ

Արաքս, Վանաձոր, Աղայան, Սյունիք, Դեբեդ, Կոտայք, Աղստև, Թումանյան, Տավուշ, Երևան, Հրազդան, Կապան, Որոտան, Խնկոյան, Դիլիջան, Արփա, Գյումրի:

Քաղաք –

Գրող –

Մարզ –

Գետ —

13. Շարունակի՛ր ըստ օրինակի:

Լույս- Լուսիկ

Շող, գառ, թագ, նազ, վարս, վարդ, սաթ, լուսին, խաչ:

14. Յուրաքանչյուր բառով կազմի՛ր երկուական նախադասություն, որոնցից մեկում այն հանդես գա որպես հասարակ, մյուսում՝ հատուկ անուն:

Արփի, վահան, աղավնի, մանուկ

Կարդա՛ և իմացի՛ր:

Գոյականի թիվը

Գոյականն ունի երկու թիվ՝ եզակի և հոգնակի:

Գոյականի եզակի թիվը ցույց է տալիս մեկ առարկա և պատասխանում է ո՞վ, ի՞նչ հարցերին:

Գոյականի հոգնակի թիվը ցույց է տալիս նույն տեսակի մեկից ավելի առարկաներ և պատասխանում է ովքե՞ր, ինչե՞ր հարցերին:

Գոյականի հոգնակի թիվը կազմվում է եր կամ ներ մասնիկներով:

Միավանկ գոյականների հոգնակին կազմվում է եր մասնիկով:

Աչք –աչքեր

Սագ –սագեր

Տանձ – տանձեր

Երգ – երգեր

Գորգ – գորգեր

Բացառություն են կազմում մարդ և կին միավանկ բառերը:

Մարդ – մարդիկ

Կին – կանայք

Բազմավանկ գոյականների հոգնակին կազմվում է ներ մասնիկով:

Նամակ – նամակներ

Ասեղ – ասեղներ

Այգի – այգիներ

Ձմերուկ – ձմերուկներ

Ն տառով վերջացող բազմավանկ գոյականների հոգնակի թիվը գրվում է կրկնակի ն-ով (նն), քանի որ բառավերջի ն-ին ավելանում է ներ մասնիկը:

Սեղան – սեղաններ

Հին հայերենում կան միավանկ գոյականներ, որոնք բառավերջում ունեցել են ն հնչյունը: Այդ բառերի հոգնակի թիվը կազմելիս ն հնչյունը վերականգնվում է:

Ձուկ (ն) – ձկներ

Դուռ (ն) – դռներ

թոռ (ն) – թոռներ

լեռ (ն) – լեռներ

գառ (ն) – գառներ

Կան գոյականներ, որոնք հոգնակի թիվ չունեն:

Ձյուն, նավթ, եղյամ, հրճվանք, գրագիտություն, վազք, նկարչություն….

Առաջադրանքներ

15. Տրվածբառերը դարձրու հոգնակի՝ ավելացնելով —եր կամ —ներ վերջավորությունը, օրինակ՝ սեղան-սեղաններ։

պարան, սեղան, սիրտ, շուն, գիրք, դասարան, գետ, բառարան

16․ Դուրս գրի՛ր հոգնակի թվով օգտագործված գոյականները և առանձնացրո՛ւ հոգնակիի վերջավորությունը:

Սեղան, կախիչ, մարդիկ, հանելուկներ, մատներ, կապիկներ, ժամացույցներ, դաս, կաշիներ, լարեր, պատուհաններ, նախագահներ, տնակներ, հոգիներ:

14․ Բառերը դարձրո՛ւ հոգնակի և խմբավորի՛ր:

Դաս, գրիչ, լուր, քար, վագր, տղա, ցուցատախտակ, կողմնացույց, հուշ, մազ, լեզու, կակաչ, փայտ, աչք:

եր-ով վերջացողներ-

ներ-ով վերջացողներ-

16. Կազմի՛ր գոյականների հոգնակին:

Տառ –

Գառ –

Գառնուկ –

Բառ –

լեռ –

ժայռ –

ձեռք –

ձեռնոց –

հարս –

խոտ –

ոտք –

մուկ –

ձուկ –

ձմերուկ –

արմատ –

թոռ –

աթոռ –

դուռ –

Կարդա՛ և իմացի՛ր:

Նախադասության մեջ գոյականը կարող է հանդես գալ տարբեր ձևերով: Գոյականի փոփոխությունը նախադասության մեջ կոչվում է հոլովում:

Գոյականի անփոփոխ ձևը նրա ուղիղ ձևն է:

Գոյականի թեք ձևերը նրա փոփոխված ձևերն են:

Ը և ն վերջավորությունները գոյականի ձևը չեն փոխում:

Առաջադրանքներ

17. Գոյականի թեք ձևերը դարձրո՛ւ ուղիղ:

Երկնքի, ծերունու, տան, քրոջ, տարվա, առվի, խմբում, սրտից, մոր, ծաղկով, փշատենու, գարնան, մանկության, տիրոջ, շարժման, թփի:

18. Փակագծում գրված բառը համապատասխանեցրու նախադասությանը։

Պապիկի ( այգի) աճում էին բազմաթիվ պտղատու ծառեր։

Պապիկը ( աղբյուր) սառը ջուր խմեց։

Պապիկը անչափ սիրում է իր ( թոռնիկներ):

19․ Փակագծում գրված բառը համապատասխանեցրու նախադասությանը։

Արագած ( լեռ) քառագագաթ է։

Արագած լեռը կոչվել է Արա ( թագավոր) անունով։

Արագածի ( լանջեր) հոսում են սառնորակ աղբյուրներ։

Kamila. Hy

SHopsisten. ay help you.

Kamila. yes, du you hev sends,

shopsisten.yes vont qarl iz it

Kamila.

03.4.2024

1. Գրիր այն թիվը, որ հավասար է 9 հազարյակ 7 հարյուրյակ և 6 միավոր կարգային գումարելիների գումարին:պատասխան7306
2. 9760      2) 9076       3) 9670                   4) 9706         5) 97760:
3. Որքանո՞վ կփոքրանա 73976 թիվը, եթե նրա գրության հարյուրավորը փոխարինենք   0-ով:
4. 9-ով      2) 90-ով       3) 999-ով                 4) 99-ով         5) 900-ով:
5. Գումարիելիներից մեկը մեծացրել են 8-ով, իսկ մյուսը փոքրացրել են 3-ով: Արդյունքում գումարը
6. կմեծանա 11-ով           2) կփոքրանա 11-ով          3) կմեծանա 5-ով                         4) կփոքրանա 5-ով            5) կմնա նույնը:
7. Կենդանաբանական այգու տոմսը մեծահասակի համար արժի 4 եվրո, երեխայի տոմսը 1 եվրոյով ավելի էժան է: Քանի՞ եվրո պետք է վճարի հայրը իր երկու երեխաների հետ կենդանաբանական այգի մտնելու համար:

                      1) 5          2) 6          3) 12         4) 7             4) 10:

• 8․ Ընտրիր այն թվանշանը, որը 5075< 50*5 գրության մեջ «*» -ի փոխարեն տեղադրելով անհավասարությունը ճիշտ լինի:

       1)8           2) 0              3) 5              4) 4              5) 6

• 9.  Ընտրիր այն շարքը, որտեղ թվերը դասավորված են  աճման   կարգով: 

                2) 78427, 62436, 5319, 4626            

                3) 78427, 62436, 4626, 5319

                4) 4626, 5319, 62436, 78427

                5) 40346, 39999, 39998, 29999

•   

ժամը րոպեներով արտահայտած կլինի

• 12          2) 6              3) 20            4) 30            5) 4:
• 11.  5տ 3ց 50 կգ-ը կիլոգրամներով արտահայտած կլինի
• 1)3550                2) 5530        3) 5035         4) 5553        5) 5350:
• 12. Քանի՞ երկնիշ թիվ կա, որի տասնավորը փոքր է միավորից:
• 26          2) 18            3) 9              4) 30            5) 36:

• 13.  Գծագրում ներկված է պատկերի

•     մաը     2) մասը                3) մասը                                  4) մասը                5) մասը:

15. 904 և 14 թվերի տարբերությունը փոքրացրու 10 անգամ:

16. Թվային հաջորդականությունը կազմված է հետևյալ կանոնով. առաջին անդամը 1 է, երկրորդ անդամից սկսած յուրաքանչյուր անդամը հավասար է իր նախորդի կրկնապատիկին գումարած 1: Գրեք այդ հաջորդականության չորրորդ անդամը:

պատասծան 15

           17. 39-ի և 6-ի արտադրալից հանիր 105-ի և 3-ի քանորդը:

18. AC հատվածի   երկարությունը 6սմ 7մմ է,  BC հատվածինը՝ 8 սմ 4 մմ: Գտիր  AB  հատվածի   երկարությունը միլիմետրերով:151մլիմետր

19. Հաշվիր   3900+( 2100:3-12×50)  արտահայտության արժեքը:պատասխան 4000

20. Ուղղանկյան մի կողմը 6սմ է, իսկ մյուս կողմը այդ կողմի կրկնակին է: Գտիր այն քառակուսու կողմը, որի պարագիծը հավասար է այդ ուղղանկյան պարագծին:

9սանտիմետր